خشکسالی در غرب طغیان رودخانه در شرق
قحطی در غرب, فراوانی در شرق
از نکات جالب گزارش های تاریخی , گزارش شرایط آب و هوایی و حوادث طبیعی مهم است . ابن اثیر در الکامل فی التاریخ در نقل حوادث سال 232 هجری قمری به قحطی شدید در اندلس (اسپانیای فعلی) که در جنوب غربی اروپا قرار دارد اشاره کرده و جالب آنکه در همین سال در موصل عراق به دلیل بارندگی های فراوان در منطقه (ترکیه و عراق ) رودخانه دجله طغیان کرده و شمار زیادی را به کام مرگ فرستاده است . وی می نویسد :
و فیها کان بالأندلس مجاعة شدیدة، و قحط عظیم، و کان ابتداؤه سنة اثنتین و ثلاثین، فهلک فیه خلق کثیر من الآدمیّین و الدوابّ، و یبست الأشجار، و لم یزرع الناس شیئاً، ...و فیها غرق کثیر من الموصل [و هلک] فیها خلق . قیل کانوا نحو مائة ألف إنسان، و کان سبب ذلک أنّ المطر جاء بها عظیما لم یسمع بمثله بحیث أنّ بعض أهلها جعل سطلا عمقه ذراع فی سعة ذراع، فامتلأ ثلاث دفعات فی نحو ساعة، و زادت دجلة زیادة عظیمة فرکب الماء الربض الأسفل، و شاطئ نهر سوق الأربعاء، فدخل کثیرا من الأسواق، فقیل إنّ أمیر الموصل، و هو غانم بن حمید الطُّوسیُّ، کفن ثلاثین ألفا، و بقی تحت الهدم خلق کثیر لم یحملوا سوى من حمله الماء.(منبع: الکامل فی التاریخ ،ابن اثیر ,ج7،ص:36)
ترجمه
در این سال گرسنگی شدید و قحطی بزرگی دامنگیر مردم اندلس شد و گروه زیادی از مردم و چهارپایان مردند و درختان خشک شدند و به دلیل نبود آب ,کشاورزان چیزی نکاشتند ... و در این سال در شهر موصل عراق ,گروه زیادی از مردم که گفته می شود صدهزار بوده اند در اثر طغیان رودخانه دجله مردند. علت طغیان رود دجله ,باران فراوان و بی نظیر آن سال بوده است .گفته شده یکی از اهالی موصل سطلی به ارتفاع یک ذراع و قطر یک ذراع برای ذخیره آب بارن گذاشته و در یک ساعت سه بار از آب باران پر شده است. طغیان دجله به حدی بوده که وارد بیشتر بازارهای شهر شده است. گفته شده در این ماجرا, امیر موصل هزینه تکفین 30 هزار نفر را برعهده گرفته است . با این حال بسیاری از جنازه ها در زیر آوار باقی ماندند و کسی آنها را , کفن و دفن نکرد و اینها غیر از جنازه هایی بود که آب با خود برد.
به نظر می رسد این دست گزارش های تاریخی , مصداق هایی هستند برای حدیثی از امام باقر (ع) که فرمودند :
بارش سالانه در روی زمین , مقدار معین و مشخصی است و بارش یک سال از سال دیگر کمتر نیست (مثلا بناست همه سالها , یک میلیون میلیمتر باران در کره زمین ببارد ) اما این سنت خداوند با سنت دیگرش یعنی محروم کردن گناهکاران یک منطقه از نعمت باران باعث می شود تا خداوند به ابرها فرمان دهد در جای دیگری ببارند و محل بارش جابجا شود مثلا در شهر و دیار دیگر , در بیابانها , کوهها و دریا .( امالی شیخ صدوق : ص 308 ح 2 . )
گفتنی است این حدیث قبلا با عنوان دیگری در این وبلاگ آمده است ؛
سنت های الهی در طبیعت / تعیین دقیق امور و نظم خاص آن / تعیین مقدار معینى از بارندگى در طول تمام سالها( http://noktenegar.parsiblog.com/Posts/38/)